مورد استفاده
1.ردیابی فقدان فولات
2.پایش درمان با فولات
3.ارزیابی کم خونی مگالوبلاستیک و ماکروسیتیک
4.ارزیابی بیماران الکلی و کسانی که به علت چاقی مفرط تحت بایپس ژژنوایلئال قرار گرفتهاند یا کسانی که مبتلا به سندرم لوپ کور رودهای هستند.
5.ارزیابی علت افزایش سطح هموسیستئین خون .
نام های مشابه
فولات سرم، اسید فولیک سرم، Pteroylglutamic Acid
نوع نمونه
سرم
حجم نمونه
0.6ml
نگهداری نمونه
1.نمونه در دمای اتاق تا 2 ساعت پایدار است.
2.نمونه در دمای 4°C برای 24 ساعت پایدار است درغیر این صورت فریز نمایید. نمونه در فریزر (-20°C) تا 3 ماه پایدار است.
3.نمونه دور از نور مستقیم نگهداری شود. در صورتی که نمونه بیش از 8 ساعت در معرض نور قرار گرفته باشد، باید مجدداً نمونه گیری گردد.
معیار رد نمونه
*همولیز سرم
*نمونه پلاسما به غیر از پلاسمای هپارینه.
*نمونه هایی که برای بیش از 8 ساعت در معرض نور قرار گرفته اند.
*بیمارانی که در کمتر از 24 ساعت قبل از نمونه گیری رادیو ایزوتوپ دریافت کرده اند. برای مثال بیمارانی که اسکن ایزوتوپ و یا تست شیلینگ داشته اند.
*نمونه های با برچسب اشتباه و یا عدم بر چسب.
مقادیر مرجع
نوزادان: 7 – 32 ng/ml or µg/L
بالغین: 1.8 – 9.0 ng/ml or µg/L
بالای 60 سال: 2 – 12 ng/ml or µg/L
مقادیر بحرانی: 1.5 ng/ml or µg/L >
تفسیر
فقدان اسیدفولیک سبب مهار سنتز DNA در سلولهایی میشود که سرعت تقسیم آنها بالاست و در نتیجه منجر به کم خونی ماکروسیتیک و مگالوبلاستیک میشود. در حالیکه یک پروتئین اختصاصی متصل شونده به فولات در سرم وجود دارد ولی حدود 90% از فولات به صورت غیرمتصل به پروتئین میباشد. در بیماران مبتلا به فقر B12، سطوح فولات بطور شایع بالاست چرا که این ویتامین برای ورود فولات به سلولهای بافت مورد نیاز است. به دنبال فقر B12 یا فولات، سطح هموسیستئین خون ممکن است بالا برود. در افراد مسن وجود حدود 400-600 µg اسیدفولیک در رژیم غذایی سبب کاهش سطح هموسیستئین خون میشود. فقدان اسیدفولیک در 33% از حاملگیها، بسیاری از افراد الکلی و بیماران مبتلا به انواع سندرمهای سوء جذب از جمله سلیاک، کرون، اسپرو و بایپس ژژنوایلئال دیده میشود. در صورت پایین بودن سطح فولات سرم معنای آن این است که رژیم غذایی بیمار اخیراً از نظر محتوای اسیدفولیک زیر رنج طبیعی بوده و یا جذب اخیر فولات زیر رنج طبیعی بوده ولی دلیل این نیست که بافتهای بیمار خالی از فولات شده و نیاز به درمان دارد. بنابراین کاوشهای فولات سرم ارزش پیشگویی مثبت ضعیفی
احتیاط ها
عوامل مداخله گر :
.در روش RIA مصرف رادیو نوکلوئیدها در کمتر از 24 ساعت پیش از انجام ازمایش موجب تداخل در نتایج می گردد.
.الکل، آمینوپترین، آمینوسالیسیلیک اسید، آمپیسیلین، ضدمالاریاها، کلرامفنیکل، اریترومایسین، استروژنها، ضد بارداری خوراکی(OCP)، پنیسیلین، فنوباربیتال، فنیتوئین و تتراسایکلینها میتوانند سبب کاهش سطح فولات سرم و آنمی مگالوبلاستیک شوند.
.فولات در مواجه با نور از بین میرود.
.تجویز دوز بالای بیوتین (>5 mg/day) 8 ساعت قبل از انجام ازمایش، موجب تداخل در نتایج آزمون می گردد.
.آنتاگونیست های اسید فولیک، نظیر متوترکسات و پنتامیدین ... موجب کاهش کاذب سطح فولات می گردد.
.همولیز گلبولهای قرمز بصورت کاذب موجب بالا رفتن سطح فولات سرمی می گردد.
.نمونه های غیر ناشتا اغلب منجر به افزایش کاذب سطح فولات سرم می گردد.
.در موارد نادری، بعضی از افراد که در معرض آنتی ژنهای حیوانات قرار دارند، ممکن است آنتی بادی بر ضد این آنتی ژنها در نتایج آزمون تداخل نماید.
.در بیمارانی که توآماً دچار کمبود اسید فولیک و آهن می باشد، ممکن
روز و زمان انجام آزمایش
روزانه
حداکثر زمان انجام وجوابدهی آزمایش
3 روز