مورد استفاده
تشخیص و پایش حین درمان سرطان پروستات.
نام های مشابه
فسفوریک منواستر، فسفوهیدرولاز، اسید فسفاتاز پروستاتی، اسید فسفاتاز استخوانی

Acid Phosphatase

نوع نمونه
سرم، پلاسما هپارینه
حجم نمونه
1ml
نگهداری نمونه
1.نمونه را در عرض یک ساعت سانتریفیوژ نموده و سرم را از سلول جدا نمایید. پس از جداسازی فوراً آن را فریز نمایید.

2.نمونه در دمای اتاق و دمای یخچال ناپایدار است (حداکثر یک ساعت). چون آنزیم به حرارت و PH حساس بوده و فعالیتش کاهش می‏یابد. آزمایش در اسرع وقت انجام پذیرد. پایداری نمونه در -20oC یک ماه می باشد.
معیار رد نمونه
1-نمونه فریز نشده

2-همولیز شدید نمونه

3-نمونه در معرض حرارت بالا

4-نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه

5-ماندن نمونه به مدت طولانی در دمای اتاق پیش از انجام آزمون
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
1.بدلیل اینکه لیپمی باعث تداخل با این آزمایش می‏گردد، نمونه ناشتا ارحجیت دارد.

2.نمونه‏گیری بلافاصله پس از معاینه رکتال (DRE)، بیوپسی پروستات، ماساژ پروستات و بیوسی پروستات از طریق مجرا نباید انجام گردد.

مقادیر مرجع
مقادیر مرجع:

مردها: روش آنزیمی: مقدار کل 2-12 U/L : و مقدار پروستاتی 0.2 – 3.5 U/L :
روش :RIA فرم پروستاتی 2.5 – 3.7 ng/ml
زن‏ها: به روش آنزیمی: مقدار کل 0.3 – 9.2 U/L : و مقدار پروستاتی 0.0 – 0.8 U/L می‏باشد.
اطفال: مقدار کل 8.6 – 12.6 U/L :
تفسیر
در حال حاضر سطح سرمی آنتی‏ژن اختصاصی پروستات (PSA) جایگزین اسید فسفاتاز در بیماریابی، مرحله‏بندی و پی‏گیری بدخیمی‏های پروستات شده است. PSA از اسید فسفاتاز حساس‏تر و اختصاصی‏تر است. تقریباً تمام بیماران مبتلا به سرطان پروستات و با افزایش ACP، گسترش خارج کپسولی یا متاستاز دارند.
بعد از درمان جراحی سرطان پروستات، ACP سریع‏تر از PSA افت کرده و بعد از برداشتن کامل تومور باید غیرقابل اندازه‏گیری باشد. درمان محرومیت از آندروژن تولید PSA راکاهش می‏دهد اما اثری روی ACP ندارد، که پیشنهاد کننده استفاده از ACP جهت پی‏گیری بیماران درمان شده با این روش است.

اسید فسفاتاز در بیماری‏های پروستات غیر از سرطان پروستات همچون انفارکتوس پروستات، التهاب پروستات و هیپرپلازی خوش‏خیم پروستات (BPH) نیز افزایش می‏یابد. افزایش سطح سرمی اسید فسفاتاز پروستاتی به همراه سطح سرمی طبیعی PSA مطرح کننده بیماری‏های غیرپروستاتی است. ACP بندرت در سایر بدخیمی‎هایی که حتی به استخوان متاستاز نداده‏اند نیز بالا می­رود.
افزایش متوسط میزان کل اسید فسفاتاز در تهاجم بدخیمی‏ها با منشاء اولیه غیر از پروستات به استخوا
احتیاط ها
عوامل مداخله گر :

*در مردان به دنبال تحریک پروستات مثلاً به دنبال DRE یا cystoscopy ممکن است مقادیر بالای کاذب مشاهده شود.

*آندروژن‏ها در جنس مؤنث و کلوفیبرات ممکن است موجب افزایش ACP سرم شوند، در حالی که مصرف فلورایدها، فسفات‏ها، اگزالات‏ها و الکل ممکن است آنرا کاهش دهند.

*نمونه لیپمیک و همولیزه در نتایج آزمون تداخل ایجاد می نماید.

روز و زمان انجام آزمایش
سه شنبه ها
حداکثر زمان انجام وجوابدهی آزمایش
8 روز